SORU VE YANITLARLA EASY READER UYGULAMASINA BAKIŞ

Herkese merhaba, umarım herkes iyidir ve her şey yolundadır.

Bu yazımda sizlere kitap okuma uygulamalarından biri olan Dolphin Easy Reader uygulamasından bahsedeceğim. Bu içerikte soru ve yanıtlar eşliğinde ilerliyor olacağım. Bu kapsamda toplam sekiz (8) soru belirledim ve bu sorulara yanıtlar vererek uygulamaya genel bir bakış sunmak istiyorum. Bu yazı uzun soluklu, rehber niteliğinde bir yazı olacak. Herkese şimdiden iyi okumalar dilerim.

1. Dolphin Easy Reader Nedir ve Hangi Sistemlerde Kullanılabilmektedir?

Dolphin Easy Reader, birçok çevrim içi kitap veya gazete kaynaklarına erişim sağlayarak bunlarda yer alan kitap veya dokümanları sesli veya yazılı olarak okuyabilmenize, aynı zamanda elinizdeki herhangi bir PDF, EPUB, DOCX veya TXT uzantılı dokümanlarınızı dışarıdan uygulamaya aktararak bunları da okuyabilmenizi sağlayan bir uygulamadır. Uygulamada Bookshare, Gutemberg gibi birçok çevrim içi kitap kaynağı yer almakla beraber Türkiye'den de Getem uygulama içerisinde yerini almıştır. Tabi ki burada yer alan çevrim içi kaynaklarda bulunan kitaplara erişim sağlamak ve bu uygulama içerisinde bunları okuyabilmek için bu kaynaklara üyeliklerinizin olması, uygulama içinde de bu üyeliklerinizle giriş yapmanız gerekmektedir.

Uygulama hem iPhone ve iPad üzerinde hem de Windows ve MacOS işletim sistemli bilgisayarlar üzerinde kullanılabilecek şekilde geliştirilmiştir. Ben bu yazımda özellikle uygulamanın iPhone ve iPad üzerinde kullanımına değiniyor olacağım. Aynı zamanda uygulamanın indirme bağlantısını tüm sistemler için yazının sonunda paylaşıyor olacağım. Yazının bundan sonraki bölümlerinde uygulamanın adından Dolphin Easy Reader yerine doğrudan Easy Reader olarak bahsedeceğim, bunu da belirtmek isterim.

2. Easy Reader'ın Genel Arayüzünde Neler Var?

Uygulamayı iPhone veya iPad'inize indirdikten sonra açtığınızda sizi bir tanıtım ekranı karşılayacaktır. Dilerseniz dört (4) sayfadan oluşan bu tanıtım ekranındaki bilgileri üç parmağınızla sağdan sola doğru hareket ederek okuyarak geçebilirsiniz, isterseniz de doğrudan okumadan ilk açılan ekranda "Atla" düğmesine basarak geçebilirsiniz. 4. sayfaya geldikten sonra ekranda "Giriş Yap" düğmesini göreceksiniz. Bu düğmeye bastıktan sonra sizi Easy Reader'ın internet sayfasına yönlendirecektir. İlgili sayfada Google, Microsoft, Apple ya da herhangi bir e-posta bilgisiyle oturum açabileceğinizi göreceksiniz. Buradan size en uygunu seçerek oturum açma işleminizi tamamlamanız gerekiyor, oturum açmadan uygulamayı kullanmak mümkün olmuyor.

Oturumunuzu açtıktan sonra sol üst köşede "Yan Menü" düğmesini bulabilirsiniz. Buna bastığınızda sırasıyla şu seçenekler karşınıza çıkar:

Eğer herhangi bir kitabınız önceden açıksa en başta bunun adını görürsünüz, bunun altında ise alt alta sırasıyla şu seçenekler yer alır: "Kitaplarım", "Kitaplıkları yönet", sonrasında eğer ekli olan çevrim içi kitap kaynakları varsa bunların adları, bunun sonrasında "Gazetelerim", "Panoya eklenmiş metinlerim", "Hakkında ve yardım" ile son olarak da "Dolphin hesabım" seçenekleri karşınıza çıkmaktadır. Burada hangi seçeneklere girerseniz girin uygulamada farklı bir yere geçiş yapmak için her ekranda yine sol üst köşede yer alan "Yan menü" düğmesini kullanacaksınız, bunu unutmamakta fayda var.

Burada "Dolphin hesabım" seçeneğine girerek oturum açtığınız hesabın bilgilerini görüntüleyebilirsiniz ve "Çıkış yap" seçeneğiyle çıkış yapabilirsiniz. Aynı zamanda Premium kullanıcıysanız bu bölümde yer alan "Enter premium invite code" seçeneğine basarak premium kodunuzu girerek premium kullanıma geçebilirsiniz.

3. Easy Reader'a Kitap Kaynakları Nasıl Eklenir?

Uygulama içinde herhangi bir kitap kaynağını ekleyebilmeniz için öncelikle "Yan menü" içerisinde bulunan "Kitaplıkları yönet" seçeneğine girmelisiniz. Burada karşınıza kaynakların listesi ve yanlarında da "kapalı", "açık" etikli düğmeler gelecektir. Burada eklemek istediğiniz kaynağın düğmesini "açık" hale getirerek kaynağınızı uygulama yan menüsüne eklemiş olacaksınız. Bu işlemden sonra "Yan menü" düğmesine basarak açılan seçenekler arasında dolaşıp ilgili kaynağınızı bulup buna girmelisiniz. Buraya girdikten sonra sizden kaynağınıza erişim sağlanabilmesi için ilgili kaynağa üye olduğunuz kullanıcı adınızı ve şifrenizi girme ekranı açılır. Burada kullanıcı adı ve şifrenizi girip "Giriş yap" dediğinizde artık çevrim içi kitap kaynağınızın içerisindeki eserlere erişim sağlayabilir hale geleceksiniz. Bu yöntemle Getem'i ekleyebilirsiniz. Yazının devamında Getem üzerinden içerikler yer alacaktır.

4. Easy Reader'a Getem Kaynağından Nasıl Kitap İndirilir ve Bu Kitaplara Nereden Erişilebilir?

Kitap kaynağı olarak Getem'i ekledikten sonra artık "Yan menü" bölümünde Getem'e girdiğinizde sizi şöyle bir arayüz karşılayacaktır:

Sağ üst köşede "Çıkış yap" düğmesini görürsünüz. Ekranda ilerlemeye devam ettiğinizde sırasıyla "İnsan sesi eserleri ara", "Bilgisayar sesi eserleri ara", "En çok görüntülenen insan sesi eserler", "En çok görüntülenen bilgisayar sesi eserler", "Son eklenen insan sesi eserler", "Son eklenen bilgisayar sesi eserler", "Sesli betimlemeli eserler" ve "Metin kitaplar" seçenekleri yer almaktadır. Burada özellikle "Metin kitaplar" bölümü sonradan eklendi ve eklenmesi de oldukça güzel oldu.

Burada sizin  indireceğiniz kitap bu kategorilerden hangisine giriyorsa o kategorinin içine girerek işlem gerçekleştirmelisiniz. Örneğin, indireceğiniz kitap Getem'de metin halinde bir kitap olarak yer alıyorsa, burada "Metin kitaplar" seçeneğine giriş yaptıktan sonra ekranda tüm metin kitapların sıralandığını görebilirsiniz. Siz kendi kitabınızı üst bölümde yer alan "Arama alanına" yazarak bulup kitabınızın üzerine bastıktan sonra gelen ekranda kitap bilgilerini görebilirsiniz. Bu ekranda aynı zamanda "İndir" düğmesi yer almaktadır. Bu düğmeye basarak indirmeyi gerçekleştirebilirsiniz. İndirme devam ederken ekranda yer alan ilerleme çubuğundan da indirme durumunu takip edebilirsiniz. İndirme işlemi tamamlandıktan sonra dilerseniz ekranda yer alan "Aç" düğmesine basarak kitabı hemen açabilirsiniz. Bu yöntem, insan ve bilgisayar sesinden oluşan kitapların ve sesli betimlemelerin indirilmesi işlemlerinde de aynen geçerlidir.

İndirilen kitaplarınıza "Yan menü" içerisinde yer alan "Kitaplarım seçeneği içerisinden ulaşabilirsiniz. Bu bölümde kitabınızın üzerine gelip bastığınızda doğrudan kitabınız seslendirilmeye başlanacaktır ve seslendirme arayüzü açılacaktır. Aynı zamanda "Kitaplarım" menüsü içerisinde bulunan kitaplarınızın hemen sağında "Kitap bilgisi" düğmesi yer almaktadır. Bu düğmeye basarak da indirme ekranındaki bilgi bölümüne erişim sağlayabilirsiniz.

5. Easy Reader'ın Sesli Kitap Oynatma Arayüzünde Neler Var?

Sesli bir kitabı indirip açtıktan sonra arayüzünü sırayla inceleyelim.

Öncelikle ekranın üst bölümünden başlayalım. Sol üst köşede "Yan menü" düğmesi konumlanmış durumda. Onun hemen yanında "Arama" düğmesi yer alıyor ama sesli kitaplarda buraya bir şey yazıp da bunu aramak tabi ki mümkün olmuyor. Bunun hemen sağına devam ettiğimizde ise sırasıyla "Yer imleri", "Metin ayarları", "Ses ayarları" ve "Kitap seçenekleri" düğmeleri yer alıyor.

Burada "Yer imleri" düğmesine basıldığında bulunulan ayrıma bir yer imi koymuş oluyor ve aynı ayrımdayken bu düğmeye tekrar basıldığında bir yer imi notu yazabilinecek ekran açılıyor.

"Ses ayarları" düğmesine bastığınızda burada oynatma hızını hızlandırıp yavaşlatabiliyorsunuz, okuma sırasında herhangi bir yer imine gelindiğinde uygulamanın ses çalarak bunu belirtmesi ayarını açıp kapatabiliyorsunuz ve atlanabilir içerikleri oynatma seçeneklerinde nelerin atlanıp atlanmayacağını seçebiliyorsunuz ama özellikle bu son bölüm metin içerikleri için daha uygun bir ayar olarak kullanılıyor. En sonda da "Varsayılanlara dön" düğmesini görebilirsiniz.

Oynatma arayüzüne tekrar döndüğünüzde sağ üst köşeye denk gelen "Kitap seçenekleri" düğmesine bastığınızda ise karşınıza "Uyku zamanlayıcı", ""Neredeyim" ve "Kitap bilgisi" gibi seçenekler çıkıyor. Burada özellikle uyku zamanlayıcısının olması güzel bir geliştirme olmuş. Çünkü buradan herhangi bir süre ayarlayarak o süre geçtiğinde çalma işleminin otomatik olarak durdurulmasını sağlayabilirsiniz. "Neredeyim" bölümü ise kitabın kaçıncı ayrımında ve ayrımın da kaçıncı dakikasında olduğunuzu size gösteren bir ekranı açıyor.

Ekranın alt bölümüne geldiğinizde ise burada ayarlanabilir bir çubuğun konumlandırıldığını göreceksiniz. Bu çubuğun sol tarafında yer alan süre şimdiye kadar ayrımda geçen süreyi, sağ tarafında yer alan süre ise kalan süreyi göstermektedir. Bu ayarlama çubuğu üzerindeyken tek parmağınızı aşağı ya da yukarı hareket ettirerek oynatmayı %10 oranında ileri ya da geri alabilirsiniz.

İlerlemeye devam ettiğinizde özellikle cihazınızın sol alt köşesine denk gelen "Kitapta gezinme" düğmesine rastlayacaksınız. Bu düğmeye bastığınızda kitabın tüm ayrımları liste olarak ekrana açılacaktır ve hangisine basarsanız oradan devam edebilirsiniz.

Bu düğmenin devamında ise "Önceki", "Oynat/Duraklat" ve "Sonraki" gibi düğmeler yer almaktadır. Sağ alt köşede ise "Gezinme ayarları" düğmesi yer almaktadır. Burada özellikle gezinme ayarları bölümünde "15 saniye", "2 dakika", "5 dakika", "Kitap varsayılanı" gibi seçenekler yer almaktadır. Bunlardan hangisini seçerseniz "Önceki" ve "Sonraki" düğmelerine bastığınızda buradaki seçiminiz doğrultusunda kitapta önceye veya sonraya ilerleme gerçekleştirilecektir.

6. Easy Reader'a Dış Kaynaklardan Metin İçerikleri Nasıl Aktarılabilir ve Bu Metin İçeriklerine Nereden Erişilebilir?

Bu işlemi PDF, EPUB, TXT ve DOCX formatlarında dokümanlar ile gerçekleştirebilirsiniz. Belki daha fazla formatı da destekliyor olabilir ama ben en sık kullanılanlar bunlar olduğu için bunlar üzerinden denemeler gerçekleştirdim. Aktarım işleminden bahsetmeden önce iki durumla ilgili bilgi vermek istiyorum.

a. PDF uzantılı belgeler için şunu belirtmek isterim: PDF belgelerini uygulamaya aktarabilmeniz için premium kullanıcı olmanız gerekmektedir. Bu durum sadece mobil cihazlarda değil, uygulamanın bilgisayarlardaki versiyonları için de geçerlidir.

b. Word belgelerinizi uygulamaya aktarmak istediğinizde belgelerinizin DOCX uzantılı olmasına dikkat etmeniz gerekiyor. Çünkü yaptığım denemelerde DOC uzantılı Word belgelerini aktarmak istediğimde paylaşım bölümünde Easy Reader'ı görüntüleyemediğimi fark ettim.

Bu ön bilgilendirmelerden sonra şimdi aktarım işlemlerine değineyim. Elinizde bulunan bir belge ister bulut deponuzda olsun, ister farklı sitelerden paylaşma seçeneğine açık durumda olsun, isterseniz de cihazınızın dosyalar bölümünde olsun hiç fark etmez, yapacağınız tek bir işlem vardır, o da belgenin üzerindeyken "Paylaş" işlemi gerçekleştirmektir. Paylaşa bastığınızda açılan seçenekler içerisinde Easy Reader seçeneğini bulup bunu seçmeniz gerekir. Eğer açılan ekranda bunu görüntüleyemiyorsanız, "Daha fazla" düğmesine basarak uygulamaları tam liste halinde görüntüleyebilirsiniz ve buradan Easy Reader'ı seçebilirsiniz. Bunu seçtikten sonra belge zaten doğrudan uygulamaya aktarılıyor ve uygulama otomatik olarak belgeyi açıp okumaya başlıyor. Bu belgelerinize "Yan menü" bölümünde yer alan "Kitaplarım" seçeneğinden de erişim sağlayabilirsiniz.

Uygulama içerisine metin içeriği aktarmanın bir başka yöntemi de şudur: Bir metin içeriğini cihazınızda kopyalayın ama bu kopyalama işlemini dosyayı veya belgenin kendisini kopyalama şeklinde değil, belgeyi cihazınızda açtıktan sonra metin içeriğini kopyalayın ve Easy Reader uygulamasına gelin, burada "Yan menü" içerisinde yer alan "Panoya eklenmiş metinlerim" seçeneğine girin ve açılan ekranda sağ üst köşede yer alan "Metin ekle" düğmesine basın. Buna bastığınızda ekrana yapıştırma onayı penceresi açılacaktır. Burada yapıştırmaya izin verin ve sonrasında ekrana açılan pencerede metin içeriğinize bir başlık verin. Başlık verme işlemini tamamladıktan sonra "Tamam" düğmesine bastığınızda ekranınızda metin içeriğiniz tıpkı bir belgeymiş gibi verdiğiniz başlıkla görünecektir. Bunun üzerine basarak metninizi açtığınızda oynatma arayüzüyle beraber metnininz seslendirilmeye başlanacaktır.

7. Easy Reader'ın Metin İçerikli Dokümanları Oynatma Arayüzünde Neler Var?

Aslında bu arayüz sesli kitapların oynatma arayüzüyle aynıdır ama burada metin içeriklerine göre şekillenen bazı düğmeler vardır.

Bunlardan ilki "arama" düğmesidir. Bu düğmeye basarak doküman içerisinde herhangi bir kelimeyi veya cümleyi arayabilirsiniz ve bulduğunuz bölüme basarak oradan devam etmeyi sağlayabilirsiniz.

İkincisi "Metin ayarları" düğmesidir. Bu düğmeye bastığınızda ekranda oynatma sırasında görünen metnin görünüş ayarlarını yapabilirsiniz. Metin rengi, metin vurgu rengi, metnin arka plân rengi, kenar boşlukları, metin puntosu, karakterler ve satırlar arasındaki boşluklar gibi birço ayarlamayı buradan yapabilirsiniz.

Üçüncüsü "Ses ayarları" düğmesidir. Bu düğme altındaki ayarlar metin belgesine göre yeniden şekillenmiş ve sesli kitap ayarlarından farklı olarak karşınıza gelecektir. Burada metni okuyacak sentezleyiciyi, bunun konuşma hızını, telaffuz ayarlamalarını yapabilirsiniz. Ayrıca burada sesli kitapların ses ayarlarında gördüğümüz "Atlanabilir içeriği oynat" seçeneğini de görebilirsiniz ve buradan okunurken atlanmasını istediğiniz "Resim açıklamaları, sayfa numaraları, dipnotlar" gibi birçok seçeneği açıp kapatabilirsiniz.

Ekrandaki diğer düğmeler ve özellikler ise sesli kitap arayüzüyle benzer şekilde çalışmaktadır.

8. Easy Reader Uygulamasında Yapılması Gereken Geliştirmelerle İlgili Hangi Tavsiyelerde Bulunuyorum?

İçeriğimin son sorusuna da gelmiş bulunuyoruz. Burada uygulama geliştiricilerine uygulamanın daha verimli çalışabilmesi için bazı önerilerde bulunmak istiyorum.

a. Uygulamada gördüğüm kadarıyla bir Türkçe karakter sorunu var. Bazı kitapları uygulamaya indirdiğimizde bu kitapların seslendirilmemesi sorunuyla karşılaşıyoruz ve bu da sanırım kitabın adında yer alan bazı Türkçe karakterlerin olmasından kaynaklanıyor. Bu durumun çözüme kavuşturularak daha kapsayıcı bir kitap okuma deneyimi sağlanabilmesi faydalı olacaktır. Aynnı zamanda uygulamanın içerisinden kitap bilgilerine eriştiğimizde burada yer alan kitabın özetini incelerken de karakter hataları veya Türkçe karakter sorunundan kaynaklı okuma sorunları yaşanabilmektedir. Bunların da giderilmesi faydalı olacaktır.

b. Uygulamada özellikle metin kitaplar okunurken burada alıntı yapmak, başka bir değişle istediğimiz yerlerin altını çiziyor gibi bölümleri seçebilmek ve bunları kaydedebilmek oldukça faydalı olacaktır. Bence uygulama içerisinde yer alan "Yer imleri" düğmesi tam olarak bu durumu karşılamıyor.

c. Uygulamada yerleşik ses sentezleyicilerinin yanı sıra farklı Türkçe sentezleyicilerin de kullanılabilmesi daha güzel olacaktır.

ç. Premium hizmet satın alım işleminin uygulama içerisinden de yapılabilmesi sağlanmalıdır. Bu sayede dileyen kullanıcı oldukça rahat bir şekilde premium üyelik başlatabilir veya var olan üyeliğini sonlandırabilir. Böylece kullanıma da daha verimli bir katkı sunulmuş olur.

Benim Dolphin Easy Reader uygulamasıyla ilgili aktaracaklarım bu kadardı. Umarım sizlere yardımcı olabilecek ve fayda sağlayabilecek rehber niteliğinde bir içerik olmuştur.

Uygulamayı iPhone, iPad veya Mac için buradan indirebilirsiniz.

Windows için olan yazılımı buradan indirebilirsiniz.

Farklı içeriklerde tekrar görüşünceye kadar hepiniz kendinize çok iyi bakın, hoşça kalın ve sağlıklı kalın.

Hakan TELTİK